Reportage

Pesten aanpakken

Een student  van de opleiding onderwijsassistent van het Alfa college in Groningen had wel eens gehoord van een Virtual Reality training die zou helpen om pesten zichtbaar te maken voor leerkrachten,  want ze vindt dat pesten niet thuis hoort in een basisschool klas. Ze regelde een try-out en iedereen was enthousiast over de training.  Vanaf begin volgend jaar staat de VR-training zelfs in het curriculum van  derdejaars studenten van de opleiding tot onderwijs assistent.

Gepast gedrag jong aanleren

Raiko Olde Boerrigter die de VR training heeft ontworpen  wijst op het belang van een goede aanpak van pesten: “Het is niet alleen belangrijk voor degene die gepest wordt op school. Maar het zijn ook de pesters waar het hier om gaat. Wanneer iemand niet op een jonge leeftijd de kaders voor passend gedrag krijgt aangeleerd blijft hij of zij daarbuiten gaan.  Met uitsluiting, discriminatie, pesten op de werkvloer en vrouwonvriendelijkgedrag  in de grote-mensenwereld tot gevolg.  (We publiceren dit artikel niet voor niets in de week van  het Choose again project tegen seksuele intimidatie van vrouwen en mannen) .

Fouten maken in een gecontroleerde wereld

Raiko legt uit hoe zo’n training werkt: “Je krijgt een bril en een controller in de hand. Met de bril op zie je een klas voor je waar van alles gebeurt: fluisteren, propjes gooien, slaan, iemand uitsluiten ( de hele klas aan het whatsappen over een klasgenoot) of uitlachen. Met de controller kan je een leerling selecteren en kiezen hoe sterk je -virtueel- ingrijpt. Dan kan van 1 tot vijf. Wat je doet wordt opgeslagen. Dit eerste deel van de training staat in het teken van het observeren. Je moet hier primair reageren, dus zonder erover na te denken. Met deze virtual reality klas mogen aanstaande leraren fouten maken.”  Voor Sarah,  onderwijsassistente in opleiding  werkte dat uitstekend: “Het is fijn dat ik in een gecontroleerde wereld eerst kon proberen en fouten mocht maken.”  Raiko legt uit dat de student daarna nog een keer in de virtuele klas is, maar nu als leerling. “Misschien zie en hoor je nu andere dingen en verandert je perspectief.”

Sarah over deze eerste fase: “Ik merkte door de training dat ik  in de praktijk veel miste in de klas. Hoe word ik alerter in de klas en zorg ik ervoor dat ik alles meekrijg?  Je denkt dat je alles wel doorhebt, maar in de praktijk valt dat vies tegen”.

Wat tolereer jij?

In de tweede fase van de training zie je wat je hebt gedaan om het pesten aan te pakken, wat zag je wel en wat niet ? Dan kom je er dus achter wat belangrijk voor jou was. Wat tolereer jij ? Raiko: “Misschien vind je uitlachen geen reden om in te grijpen: ‘het was immers maar een grapje toch!’ Hoe jij in het leven staat bepaalt wat voor leraar je bent”. In deze fase wordt je handelen getoetst aan de inzichten van een gedragsdeskundige.  Waar studenten  in de eerste  fase  vooral leren  observeren  gaat het in de tweede fase  over hoe je het vervolgens gaat aanpakken.

Bewustwording

De derde fase  noemt Raiko  de ‘transfer’: hoe neem je het mee naar het echte lokaal. Dit is de fase van het groepsgesprek waar, zoals hij zegt, “Je de diepte in gaat”.  In dit gesprek hoor je van anderen wat zij belangrijk vinden en vindt er discussie plaats. “Uiteindelijk gaat dit over bewustwording, wie ben je, hoe handel je en welke opvattingen liggen daaronder” .  Student Sarah verwoordt het zo: “Dankzij deze training heb ik mezelf nogmaals onder de loep genomen en ben ik gaan nadenken over mijn gedrag. Welk gedrag toon ik in het klaslokaal en waar komt dat gedrag vandaan? Ik merk  dat ik automatisch meer op pesten let, omdat ik me er bewuster van ben.”  Ook docent Anneloes merkt het verschil: “Studenten zagen signalen in het virtuele klaslokaal die ze in de praktijk nog niet op die manier hadden meegemaakt. Ze zijn zich nu bewuster geworden van wat er allemaal bij pesten komt kijken. Er is meer openheid om pesten met elkaar te bespreken”.

Roep om ander onderwijs.

Opleidingsmanager Boven is blij met de training , hij vindt het een leuke en veilige manier van leren en noemt de  de methodiek een antwoord  op de groeiende roep om ander onderwijs: “De impact van deze training gaat mensen verrassen.” Docent Anneloes: ‘Ik zag dat de studenten erg enthousiast waren. Vooral ook verbijsterd  wanneer ze het wel en niet handelen tijdens een pestsituatie met elkaar vergeleken. De daaropvolgende groepstraining hielp ook enorm, want de studenten waren open over pesten en toonden wederzijds respect.”

Meer informatie over deze VR training vind je hier.

(de foto is pre-corona genomen)