Verhaal

Vindt u dat ook?

Ieder jaar in december staan kranten en tijdschriften bol van de aanbiedingen, ideeën en tips voor het hoofdgerecht van de hoofdmaaltijd van de feestdagen: het vlees: – rollade, kalkoen, haas… Dit jaar ook, maar daar kwam iets bij. Bijna alle media noemden of adviseerden zelfs de vegetarische maaltijd. Ook de varianten van vegetarisme, zoals veganisme en flexitarisme kamen aan bod. U weet, vegetariërs eten geen vlees, veganisten eten geen enkel dierlijk product, ook geen zuivel of eieren dus.

Het begrip vegetariër kennen we al vrij lang. In mijn jeugd waren het doorgaans hoogopgeleide mensen. Toen, in 1972, kwam de Club van Rome met het rapport Grenzen aan de Groei. Dat sloeg in als een bom. De milieuproblematiek werd in een klap gemeengoed. Het rapport toonde overtuigend aan dat we ons leefmilieu naar de knoppen aan het helpen waren als we op dezelfde schaal als nu zouden doorgaan met produceren en consumeren. Een van de speerpunten was het eten van vlees. Voor de productie van vlees voor menselijke consumptie was een gigantische hoeveelheid grond en akkerbouwproducten nodig. Dat stond in geen verhouding tot de voedselopbrengst van vlees.

Nu was het in ons land nog niet zo heel lang gebruikelijk om dagelijks vlees te eten. Voor de oorlog was dat simpelweg te duur, ook voor gezinnen met een redelijk inkomen. Bovendien was er het verbod van de katholieke kerk: op vrijdag zult gij geen vlees of jus uit vlees gebruiken. De vrijdag werd daarmee een vleesloze dag. Ook andersdenkenden sloten zich daarbij aan. Voor het weekend werd vlees bereid met een forse hoeveelheid jus, voor de rest van de week.

Na de oorlog nam de consumptie van vlees toe. Er was distributie en prijsbeheersing. De lonen gingen omhoog. Voor iedereen werd vlees bereikbaar.

Toen gooide de milieudiscussie roet in het vlees. De verwarming een graadje lager zetten, minder vlees eten, liefst onbespoten groenten van het seizoen kopen, je moet er even bij nadenken maar het zijn betrekkelijk gemakkelijk op te volgen adviezen. Hoewel…

Mijn oudste dochter zat in een lagere klas van het voortgezet onderwijs, halverwege de jaren ’70. Zij kondigde aan dat zij geen vlees meer wilde eten. Niet tegenin gaan, dacht ik. Gaat wel over, dacht ik. Het ging niet over, integendeel, zij maakte school. Drie van mijn toen nog vijf kinderen waren binnen de kortste keren vegetariër en zijn dat nog, ook hun partners. Ik heb er volledig vrede mee, ben zelf een beetje op de flexi-toer, zogezegd.  Zo gaat dat…

Wat vindt u?