Verhaal

Salam, een weergaloos en meeslepend familiedrama

Wat als hij ‘Nee’ had gezegd…

Een weergaloos en meeslepend familiedrama, dat geschiedenis en toekomst in het nu verbindt. En zij ontvouwde zich in allerprachtigste esthetiek tijdens deze voorstelling. Alles klopte, de kleuren, de vormen, de bewegingen, in naadloze overgangen. De emoties ontroerden, zochten uitersten op en waren oprecht geloofwaardig. Een ware prestatie van de gehele crew.

De teksten die boven het toneel getoond werden om, heel nobel, iedereen de inhoud mee te laten krijgen is het enige waar het stuk voor mij de plank geheel missloeg. Ik geloof dat beeldtaal en het spel van de acteurs genoeg moet zijn om de boodschap over te brengen. Ook als je de taal niet machtig bent, moet er genoeg universele taal overblijven. Het alles was duidelijk fantastisch gescript en wonderlijk knap getimed, maar het haalde de ziel en spontaniteit er voor mij uit.

Hoe dan ook vond ik het een waanzinnige voorstelling die je stof tot nadenken geeft. Over een hyperactueel onderwerp. Een cultuurtheaterstuk op haar best, waarbij ze haar waarde en volledige potentieel kan laten zien. Ik zag met Dat is Groningen de allerlaatste uitvoering van SALAM (vrede).

Ontdaan van alles, nakend en eenzaam aan de bar, in de mist van de hemel (of hellepoort) staat Abraham licht gebogen leunend op een barkruk, kwetsbaar op het toneel. Een schelle piep gedoofd begint hij aan zijn monoloog. Wij, als toeschouwer, zijn leven beschouwend.

Het Bijbelse verhaal van de aartsvader Abraham dat het NNT – Noord Nederlands Toneel, Guy & Roni en Asko|Schönberg heeft opgepakt en in deze tijd heeft gezet, blijkt in deze tijd nog net zo relevant!

Kiezen tussen Joods Christendom of de Islam? Vrede, waar ging het fout? Bij de onmogelijke opdracht: offer je zoon om je onvoorwaardelijke geloof te bewijzen. ‘Je had ook nee kunnen zeggen!’ zei de barvrouw (God?). En dat deed me denken aan een interview tussen Coen Verbraak en Liberaal Rabbijn Marianne van Praag (NTR – Kijken in de ziel), waarbij hij vroeg ‘Heeft het geloof niet voor heel veel ellende gezorgd?’ -‘Dat is wat de mensen ermee doen en hebben gedaan,’ antwoordde van Praag. En dat is precies wat Salam zo pijnlijk blootlegt. Het menselijk lijden, de jaloersheid en angsten, die hele gezinnen, gemeenschappen en werelden ontwrichten. De hetze tussen vergelijken, gelijkenissen en verschillen, tussen eer en geweten. Wraak en haat. Dat wat de mensen ermee doen.

Waarom kiezen? Gekleed, gebroken, verward (hij had toch alles gegeven?), krijgt hij een glas vocht aangeboden van de barvrouw in de ondraaglijke hitte. Zij is het moraal, de wijsheid en stelt de vragen zodat jij de antwoorden kan vormen. Wat als we eens ‘nee’ zeggen? Dát is misschien wel wat het onvoorwaardelijk maakt.

wa`alaykum assalam. As-salāmu ʿalaykum
Vrede zij met U

Afbeelding: nnt.nl