Reportage
‘Ga studeren, ga studeren!’
Een Syrische dokter of jurist kan zelden in Nederland aan het werk in zijn oude beroep. Dan moet er dus iets anders gevonden worden, bijvoorbeeld In de bouw, de elektrotechniek, als lasser of schilder. Beroepen waarvoor je Nederlands niet perfect hoeft te zijn en waar werk in is. Dan doemt er wel een ander groot struikelblok op: het VCA diploma. Dit is een papiertje dat laat zien dat je op de hoogte bent van veiligheidsmaatregelen, preventie, kennis van procedures enz. enz. Zonder zo’n diploma wil een bedrijf je niet hebben. Het diploma haal je na 6 of 7 cursusdagen waarna je examen doet, simpel toch? Voor nieuwkomers is dit niet zo simpel. Want de taal! Dat Nederlands!
Aghyad AlSherfawi uit Syrië heeft met zijn team een -voor Nederlandse begrippen onorthodoxe- VCA cursus ontworpen die werkt. Kortgeleden hebben 9 nieuwkomers hun VCA diploma gehaald en gezien zijn enthousiasme kunnen we in Groningen een kleine maar gestage stroom nieuwkomers gaan tegenkomen als schilders, elektriciens, bouwvakkers enz.
Aghyad: “We hebben het boek in het Arabisch en het Tigrinya (de taal van Eritrea) vertaald, er zijn plaatjes en video’s bij en we werken met games, het is dus interactief. Bovendien kunnen mensen zichzelf controleren aan de hand van 500 vragen. De deelnemers doen de cursus via elearning. We hebben dit heel erg simpel gemaakt omdat er ook mensen zijn met nul ervaring met computers. Als je kan Whatsappen kan je dit ook! We doen de cursus niet in 7 maar in 30 dagen en dan verwachten we dat de cursisten drie uur per dag studeren. We beginnen met een informatiedag waarop we uitleggen hoe het werkt. Ik geef de VCA trainingen niet zelf, daar zijn gespecialiseerde Arabisch en Tigrinya sprekende trainers voor.”
Op onze vraag hoe het is met de motivatie vertelt Aghyad dat dit toch wel iets persoonlijks is. “Er zijn babyboomers die zeggen van het duurt nog 5 of 6 jaar voor mijn Nederlands goed genoeg is en tegen die tijd ben ik bijna gepensioneerd. Er zijn ook babyboomers die juist erg gemotiveerd zijn”. Het is voor velen lastig dat de manier van leren in Nederland anders is dan mensen thuis gewend zijn. “Hier gaat het van stap 1 naar stap 2 en zo verder, eerst theorie en dan praktijk. In Syrië gaat het van opa, naar vader, naar zoon. Dat is heel anders”.
Op het elearning scherm zie je ook een kleine robot: “Dit is onze AI robot” vertelt Aghyad. “Hij stuurt de cursisten elke dag een briefje per WhatsApp om ze aan te moedigen. “Ga studeren, Ga studeren” of “Jij studeert niet genoeg!” We kunnen namelijk zien hoeveel de deelnemer studeert per dag, bij welk hoofdstuk hij is en of hij al klaar is voor het examen. De gemeente krijgt dit ook te zien dus dat is een extra stok achter de deur.” De cursisten hebben overigens vooraf ingestemd met deze controle. Voor Nederlandse begrippen gaat dit ver maar Aghyad legt uit dat Syriërs in hun thuisland gewend zijn aan controle en gezag dat van bovenaf wordt opgelegd. Het idee van ‘eigen verantwoordelijkheid’ dat we in Nederland kennen, is zeker in het begin van de inburgeringsperiode te veel gevraagd.
De slagingspercentages voor Arabisch sprekende liggen tussen de 75 en 90%, zij kunnen het examen in het Arabisch doen. Voor de mensen uit Eritrea is het slagingspercentage lager omdat ze examen in het Nederlands, Engels of Arabisch moeten doen. “De Eritreeërs die het niet hebben gehaald mogen het overdoen en ik verwacht dat de meesten dan wel zullen slagen.”
Wie is Aghyad? Aghyad heeft ruime ervaring in het begeleiden van nieuwkomers en van Nederlanders in hun omgang met andere culturen. Dit deed hij onder andere via Humanitas, maar ook op het Alfa college is hij werkzaam geweest. “Maar”, zegt hij “Ik kwam naar Nederland omdat het niet veilig was in mijn land en ik wilde hier mijn Universiteitsstudie afmaken. Ik moest nog maar een jaar. Nu doe ik de studie International Business Management aan de Hanzehogeschool, over twee jaar hoop ik daarmee klaar te zijn. Daarna wil ik nog een master doen. Ik vind het lastig, want mijn bedrijf Consul-Tech wordt groter maar eigenlijk ben ik hier om mijn diploma te halen, maar ik heb geen tijd om te studeren en als ik aan het studeren ben zit ik aan mijn werk te denken.”
Foto: een blije groep nieuwkomers met hun diploma