Verhaal
Een menselijk boek
Twee keer per jaar is er een Human Library in de bibliotheek. Je kunt dan allerlei mensen en hun verhalen ‘lezen’. Hoe het is dakloos te zijn, met een hersenbeschadiging te leven, transgender, vluchteling of heel oud te zijn.
Dit was de titel en inleiding van Marlieke’s boek:
ZELFMOORD POGING – SUICIDE ATTEMPT
Zelfdoding is een beladen onderwerp.Hoe leg je uit dat je soms geen andere uitweg meer ziet? Dat het leven zo uitzichtloos is geworden, zo zinloos en ingewikkeld… dat je alleen nog maar verlangt naar rust in je hoofd. Er zijn 1001 verhalen achter pogingen tot zelfmoord. Je doet het echt niet zomaar. Er gaat een lange weg aan vooraf. ‘De wereld is beter af zonder mij’.‘Als ik dood ben, krijgen ze wel spijt’. ‘Het leven doet zo onvoorstelbaar veel pijn’.
In je eentje modderen met zulke gedachten is een fuik waar andere mensen steeds meer uit beeld verdwijnen.Achteraf is er meestal schaamte en schuld. ‘Je wilt anderen niet kwetsen’.Zoals die anderen je hadden willen helpen en zich ook schuldig voelen.Maar er is niet altijd een oplossing voor alles.
Soms doet het leven ongenadig pijn. Het zou goed zijn om dat te kunnen delen zonder schuld en zonder oordeel.
beschikbare taal: Nederlands en Engels (amateur niveau)
∼∼∼
Als dit boek ben ik onderdeel van de Human Library bij de opening van ons Groninger Forum op 29 november 2019.
Een heftig onderwerp?
Dat valt wel mee. Eigenlijk past het prima in de nacht tussen 22.00 en 2.00.
’s Nachts is de tijd van de eenzaamheid.
Het aardige van het thema ‘zelfdoding’ is dat veel mensen er in eigen leven of in de naaste omgeving mee geconfronteerd worden.
Je kunt als boek veel makkelijker aansluiten bij je lezer dan met DIS, een psychose of ander ‘ziektebeeld’. Dat blijft altijd een beetje ‘anders’. Bezig zijn of denken over dood komt heel dichtbij.
Eerlijk gezegd doe ik niet mee met de Human Library om mijn rampenscenario’s te vertellen. Wie heeft daar nu iets aan? Ik ben niet bepaald een slim voorbeeld van ‘schaatsen op glad ijs’.
De kunst is lezers te verleiden om hun eigen verhaal te delen en terug te vinden. Zo ervaren we samen dat het fijn is om open van gedachten te wisselen over hoe het leven zo ondragelijk kan zijn, dat dood een oplossing lijkt. Of het nu om jezelf gaat of om ‘belangrijke anderen’.
Het valt me op dat mijn boektitel vooral jongeren trekt. Zo tussen de 13 en 25.
Dat is geluk hebben: mijn zelfmoordpogingen liggen daar ook. Dat zal wel iets te maken hebben met de passie en het absolute denken van die leeftijd. Relativeren komt pas later. En bij ‘pech onderweg’ nog iets later.
Zwaar hoeft het onderwerp niet te worden. Integendeel. Delen geeft meestal gevoel van opluchting waar je lichter van wordt.
Het ene gesprek gaat het over ploeteren met zulke gedachten en de eenzaamheid die erbij hoort. Een andere lezer kiest de afslag van ‘de zin van het leven’ of ‘de onzin van schuld en spijt’.
‘Had ik iets kunnen doen om het te voorkomen?’ Uiteindelijk niet. Er is een grens waar je de verantwoordelijkheid voor het leven van de ander niet kunt dragen.
Met één lezer lukt het zelfs om in het korte bestek van een uitleen-tijd van een half uur de diepte in te duiken over de harde grens van dood en leven. Niet om het te weten of te koppelen aan een overtuiging, maar gewoon om terrein te verkennen. Zijn mensen ‘weg’ als ze deze werkelijkheid fysiek verlaten? En is het nodig om de scheiding zo te beleven?
Angst zit vaak in de weg als ‘dood’ je leven gaat domineren. In veel culturen gaan ze daar beter mee om.
Ervaringen delen zonder oordeel of verborgen sturing vind ik de zin van de Human Library. Meer dan het bespreekbaar maken van vooroordelen.
Het gaat immers om de verbinding, niet om de afstand.
Zoekende en interactieve boeken passen goed in deze tijd.
Op de foto: alle boeken van de Human Library
